Người phương Tây nói chung nhìn nhận người Châu Á cũng giống như mọi người khác. Vì họ cho rằng, mọi người nên được đối đãi bình đẳng và công bằng. Nhưng xã hội phương Tây cũng như bất cứ xã hội nào, không phải lúc nào cũng đúng mực như vậy.
Mặc dù những vụ phân biệt chính thức hay quá khích ít xảy ra, nhưng sự phân biệt thực sự vẫn còn tồn tại. Theo kinh nghiệm của những người định cư ở nước ngoài hàng chục năm, rất hiếm khi xảy ra các vụ tấn công bạo lực do kỳ thị chủng tộc. Vì vậy, mỗi người đi ra nước ngoài không cần phải lo lắng thái quá.
Sự phân biệt hiện nay thể hiện ở góc độ tinh tế hơn, nó thường hiện hữu trong những cửa hàng và quán ăn nơi mà người bán hàng và phục vụ bàn có vẻ đối xứ với người Châu Á cộc lốc và uể oải hơn những khách bản xứ. Nếu để ý, bạn sẽ thấy người Tây có thái độ “hơi’ coi thường khi thấy người Châu Á nói chuyện to bằng tiếng Việt. Người Tây cũng thường cười khẩy vì những điều bình thường đại loại như râu tóc, ngón tay nhỏ dài, một món ăn không quen hay cách ta đậu xe hơi. Nếu đi tàu điện ngầm hay bất cứ phương tiện công cộng nào khác, bạn sẽ thấy người Tây sẽ nhích ra một chút khi ta ngồi ở ghế gần họ.
Ở nhiều nước phương Tây, người Châu Á được xem như di dân thành công và hòa nhập tốt với cộng đồng mới. Vì vậy, sự phân biệt không phải là thách thức hay bất công to lớn nhất. Tuy nhiên, người Châu Á bị ép buộc một cách vô hình sống theo sự mong chờ của người phương Tây và bị phê bình hay nhạo báng khi họ không tuân theo.
Trong quan hệ tình yêu
Phụ nữ Châu Á hấp dẫn với nam giới Tây hơn nam giới Châu Á hấp dẫn với phụ nữ Tây. Theo số liệu điều tra dân số ở Mỹ, khả năng phụ nữ Mỹ gốc Châu Á kết hôn với người ngoài chủng tộc cao gấp đôi nam giới Mỹ gốc Châu Á lấy vợ ngoài chủng tộc.
Lý do giải thích sự chênh lệch này là hình tượng của phụ nữ Châu Á ở phương Tây được đánh giá là thanh lịch, quyến rũ và đẹp kỳ lạ. Các học giả về giới và Châu Á học khẳng định rằng, việc Tây Phương ham thích phụ nữ Châu Á gắn liền với cái nhìn cho rằng họ mềm mỏng và dễ phục tùng.
Ngược lại với người phụ nữ, đàn ông Châu Á tương đối không hấp dẫn ở phương Tây nói chung vì bị xem là quá yểu điệu về cơ thể và quá gia trưởng về xã hội. Trong văn hóa phương Tây, tính điển hình của đàn ông Châu Á là đầy sát khí và thủ đoạn. Những đàn ông Châu Á đáng yêu thường là hơi lập dị và tức cười. Trong cả hai trường hợp (kẻ hung ác và bạn tri kỷ), nhân vật Châu Á không bao giờ bằng được anh hùng Phương Tây rắn chắc và tự tin, và ít khi giành được người đẹp.
Trong khi đàn bà Châu Á có thể đáp ứng quan niệm truyền thống của phương Tây về phụ nữ, thì đàn ông Châu Á trở nên kém hấp dẫn hơn khi được so với quan niệm truyền thống ở Tây Phương về nam giới. Người đàn ông Phương Tây lý tưởng là vạm vỡ và quả quyết, còn người đàn ông Châu Á lý tưởng là khéo léo và kín đáo.
Quan niệm của Phương Tây về đàn ông Châu Á có thể thay đổi trong tương lai, nếu thế kỷ này tiến triển thành “Thế kỷ của Châu Á”.
Trong Tạp chí Châu Á và Hoa Kỳ Học nhà nghiên cứu Kumiko Nemoto đã phỏng vấn vài chục phụ nữ Mỹ gốc Châu Á, những người đã từng hẹn hò hay lấy chồng da trắng. Tất cả những phụ nữ này thể hiện sự không hài lòng với đàn ông Châu Á vì họ nhìn thấy sự lạc hậu, thiếu thông cảm và hờ hững. Theo một người được phỏng vấn, đàn ông Châu Á, “không phải là người hào hoa phong nhã…Họ không trìu mến…Tôi nghĩ cá tính của tôi không phù hợp với nhiều đàn ông Châu Á vì tôi quá tự lập.…tôi có tinh thần hướng ngoại quá cao”.
Cái trần bằng tre
Tác giả Mỹ gốc Hàn Quốc, Wesley Yang, mới viết bài tranh luận trong New York Magazine khẳng định nhiều phòng làm việc ở Mỹ đã xuất hiện cái “trần bằng tre” có khả năng trấn áp một cách kín đáo người Châu Á, không cho họ vươn lên. Ông Yang xác nhận, trong nhiều thập kỷ qua, người gốc Châu Á đã chiếm ưu thế khá quan trọng trong các lĩnh vực như: kinh doanh, luật, y khoa và công nghệ thông tin. Nhưng lại có rất ít người Châu Á giành được vị trí quản lý và giám đốc.
Nói cách khác, người Châu Á ở Phương Tây được đánh giá như xe máy Honda chắc chắn và bền, nhưng còn thiếu điểm đặc trưng hiện đại và mốt của xe máy Vespa và thua xa xe hơi BMW mạnh mẽ và sang trọng. Nghĩa là ở phương Tây nhân viên Châu Á được đánh giá xuất sắc, miễn là họ cúi đầu làm việc chăm chỉ và không đòi hỏi nhiều quá.
Lời khuyên cho giới trẻ Châu Á
Việc thứ nhất mà người Châu Á trẻ nên suy xét là học thêm về cội nguồn của chính mình. Người Châu Á muốn di chuyển đến phương Tây nên nắm lịch sử, văn hóa, mâu thuẫn, thách thức và sắc thái xã hội gốc của chính mình. Không có kiến thức này thì không bao giờ thay đổi định kiến về Châu Á ở Phương Tây được.
Đối với nhiều du học sinh Châu Á, việc thông thạo kiến thức xã hội, thời sự và di sản văn hóa của mình có nhiều lợi ích cho việc học tập. Nhiều khi, người ta chứng kiến sinh viên Châu Á ở Úc không thành công trong bài tiểu luận và công trình nghiên cứu hoặc không tham gia vào thảo luận trong lớp, không phải là vì kém tiếng Anh, mà vì thiếu những ví dụ, những vấn đề và ý tưởng được rút ra từ kinh nghiệm của đất nước mình.
Để hiểu người Tây thấy người Ta như thế nào, bạn nên biết là mỗi bên không phải là hoàn hảo và mỗi bên đều có những điểm và tính cách có thể giúp bên kia. Nếu quá khứ là hướng dẫn cho hiện tại, thì người thanh niên Việt khi chuyển đến phương Tây không cần sợ bị ô nhiễm văn hóa xa lạ. Chúng ta tồn tại ở giữa phương Đông, phương Tây và những nơi khác, và đồng thời vẫn là người Việt đầy kiêu hãnh.
(Theo BBC)